Czasopisma Księgowych on-line
Wydawnictwo Podatkowe
środa, 30 kwietnia 2025 r.
Ostatnia aktualizacja: 29.04.2025 r., godz. 13:25 Ilość wizyt z ostatnich 30 dni: 48.862 Biuro Obsługi Klienta: tel. 95 720 85 40 Formularz kontaktowy » Pomoc techniczna »
30 kwietnia 2025 r. (środa) mija termin złożenia do US zeznań za 2024 r.: PIT-28, PIT-28S, PIT-36, PIT-36S, PIT-36L, PIT-36LS, PIT-37, PIT-38, PIT-39 30 kwietnia 2025 r. (środa) mija termin złożenia do US deklaracji DSF-1 za 2024 r. 30 kwietnia 2025 r. (środa) mija termin złożenia do US informacji PIT-RB, PIT-RBS, PIT-CSR i PIT-CSRS za 2024 r. 30 kwietnia 2025 r. (środa) mija termin złożenia do US informacji PIT-DZ za 2024 r. 30 kwietnia 2025 r. (środa) mija termin przekazania Szefowi KAS sprawozdania finansowego za 2024 r. przez podatnika prowadzącego księgi rachunkowe Do 30 kwietnia 2025 r. podatnicy PIT powinni przekazać sprawozdanie finansowe za 2024 r. do Szefa KAS (czytaj więcej)
SPIS NUMERÓW Biuletynu Informacyjnego
Rocznik

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych
nr 13 (1236) z dnia 01.05.2025

X
Uwaga ! Do pobrania i przeglądania publikacji wymagana jest jednorazowa instalacja czytnika (programu) eWYDANIE Gofin.
?
X
Uwaga ! Dostęp do mobilnych e-wydań prenumerowanych tytułów możliwy jest poprzez aplikację GOFIN NEWS.
Więcej o aplikacji GOFIN NEWS znajdziesz tutaj »
?
pokaż fragmenty artykułów
I.

KONIECZNIE PRZECZYTAJ

1.

Obowiązkowy KSeF od 2026 r. - komunikat Min. Fin.

Na stronie internetowej Ministerstwa Finansów (www.gov.pl) zamieszczono komunikat dotyczący planu wdrożenia KSeF odnoszący się do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i (...)
str. 4
2.

Upływają przedłużone terminy zapłaty PIT dla powodzian

Podatnikom poszkodowanym na skutek powodzi, która miała miejsce we wrześniu 2024 r., przedłużono terminy wywiązania się z niektórych obowiązków w zakresie m.in. zapłaty PIT. Zostały (...)
str. 7
II.

INFORMACJE O NOWYCH PRZEPISACH

1.

Limit podmiotowego zwolnienia z VAT ma być wyższy

Na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji (www.rcl.gov.pl) zamieszczono projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz zmieniającej ustawę o zmianie ustawy (...)
str. 7
2.

Pomoc dla uchodźców z Ukrainy - zwolnienie z cła i VAT

Na wniosek Polski i Litwy, 3 kwietnia 2025 r. Komisja Europejska (dalej: KE) wydała decyzję nr 2025/676 w sprawie zwolnienia przywozu z należności celnych przywozowych (...)
str. 8
3.

Zwrot VAT z tytułu nabycia towarów na cele humanitarne, charytatywne lub edukacyjne

W Dzienniku Ustaw z 15 kwietnia 2025 r., pod poz. 484, opublikowano rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 9 kwietnia 2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie (...)
str. 9
4.

Planowane zmiany w kodach do ubezpieczeń w ZUS

Na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji (www.rcl.gov.pl) opublikowano projekt rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniający rozporządzenie w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń (...)
str. 10
5.

Będzie dodatkowe wsparcie dla przedsiębiorców poszkodowanych w powodzi z września 2024 r.

Na stronie internetowej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (www.gov.pl) zamieszczono informację (z 15 kwietnia 2025 r.) o przyjęciu przez Radę Ministrów projektu ustawy o zmianie ustawy (...)
str. 11
6.

Zmiany w zakresie naliczania dodatkowej opłaty cukrowej

Na mocy przepisów ustawy z dnia 20 lutego 2025 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym, ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw (Dz. (...)
str. 11
7.

Nowe regulacje w zakresie sprzedaży podgrzewanych wyrobów tytoniowych

W dniu 17 kwietnia 2025 r. weszły w życie regulacje zawarte w ustawie z dnia 21 lutego 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia (...)
str. 13
8.

Planowane rozwiązania w celu ochrony przed nadmiernym wzrostem rachunków za energię elektryczną

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 r. oraz w 2024 r. w związku (...)
str. 13
9.

Rada UE przyjęła dyrektywę DAC9 uzupełniającą dyrektywę GloBE

Na stronie internetowej Ministerstwa Finansów (www.gov.pl) zamieszczono informację z 15 kwietnia 2025 r. o przyjęciu przez Radę UE dyrektywy DAC9, mającej ścisły związek z przyjętą (...)
str. 14
III.

ZAGADNIENIA OPRACOWANE KOMPLEKSOWO

1.

Wpłaty na poczet przyszłej sprzedaży - podatki i ewidencja księgowa

W praktyce podmioty gospodarcze otrzymują od kontrahentów zaliczki/przedpłaty na poczet przyszłych dostaw towarów, czy na poczet świadczenia usług. Zdarza się, że takie wpłaty obejmują całą (...)
str. 14
1.1.

Rozliczenie dla celów VAT otrzymanej wpłaty

Otrzymanie zaliczki/przedpłaty a obowiązek podatkowy w VAT Zgodnie z zasadą ogólną obowiązek podatkowy w VAT powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Jeżeli (...)
str. 15
1.2.

Otrzymanie zaliczki/przedpłaty na poczet przyszłej sprzedaży a przychód w CIT/PIT

Zaliczki/przedpłaty, gdy przychód jest ustalany na zasadach ogólnych Zgodnie z zasadą ogólną zawartą w art. 12 ust. 3a ustawy o PDOP i art. 14 ust. (...)
str. 16
1.3.

Ewidencja księgowa zaliczki/przedpłaty na poczet dostawy towarów/świadczenia usług

Jak wynika z art. 41 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości, równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi (...)
str. 18
2.

Zaliczka na poczet zysku spółki komandytowej opodatkowanej estońskim CIT

W sytuacji gdy spółka wypracuje zysk za dany rok podatkowy, to zysk ten może podzielić dopiero po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego za ten rok. Dotyczy (...)
str. 19
2.1.

Wypłata zaliczki na poczet zysku spółki komandytowej - regulacje prawne

Wypłata zysku spółki komandytowej Spółka komandytowa jest spółką osobową mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co (...)
str. 19
2.2.

Zaliczka na poczet zysku - rozliczenie w spółce komandytowej opodatkowanej estońskim CIT

Wypłata wspólnikom zysku netto wypracowanego w okresie opodatkowania estońskim CIT, czy zaliczek na poczet takiego zysku jest rozliczana na innych zasadach, niż w przypadku klasycznego (...)
str. 20
2.3.

Otrzymanie zaliczki na poczet zysku spółki komandytowej opodatkowanej estońskim CIT a PIT wspólników

Zaliczka na poczet zysku spółki komandytowej w PIT wspólnika Otrzymanie zaliczki na poczet zysku spółki komandytowej stanowi u wspólnika tej spółki przychód (dochód) z kapitałów (...)
str. 22
2.4.

Ewidencja księgowa zaliczki wypłaconej na poczet zysku spółki komandytowej

Przyjmując, jak wskazano na wstępie, że ewidencja księgowa wypłaty zaliczki na poczet zysku spółki komandytowej opodatkowanej estońskim CIT może przebiegać na zasadzie śródrocznego podziału wyniku (...)
str. 23
IV.

PODATEK VAT

1.

Zapłata VAT z fikcyjnych faktur wystawionych przez nieuczciwego pracownika - wyrok NSA

Podatnik jest obowiązany do zapłaty VAT wykazanego w fikcyjnych fakturach wystawionych przez pracownika (który wykorzystał dane firmy bez wiedzy/zgody podatnika), jeżeli podatnik nie dochował należytej (...)
str. 24
2.

Błędny kurs waluty a prawo do odliczenia VAT - interpretacja KIS

Podatnik ma prawo odliczyć VAT wynikający z faktury wystawionej w walucie obcej, nawet jeżeli do przeliczenia kwoty podatku zastosowano błędny kurs waluty. (interpretacja indywidualna Dyrektora (...)
str. 27
3.

Odpowiedzi na pytania Czytelników

3.1.

Zwolnienie z kas rejestrujących w przypadku płatności za pobraniem

Jestem czynnym podatnikiem VAT. Prowadzę stacjonarny sklep z zabawkami i ewidencjonuję sprzedaż w kasie fiskalnej. Rozszerzam działalność o wysyłkową sprzedaż ww. towarów (kurierem lub pocztą). (...)
str. 28
3.2.

Opłata manipulacyjna pobierana za bezterminowy zwrot towaru a VAT

Spółka z o.o. (czynny podatnik VAT) pobiera opłatę manipulacyjną w przypadku zwrotu części towaru po upływie 14 dni przewidzianych w ogólnych warunkach sprzedaży. Możliwość bezterminowego (...)
str. 30
3.3.

Podmiotowe zwolnienie z VAT, gdy działalność otworzono po zlikwidowaniu poprzedniej

Od 2020 r. prowadziłem jednoosobową działalność gospodarczą jako czynny podatnik VAT. Działalność tę zlikwidowałem w 2024 r. (obrót za 2024 r. przekroczył 200.000 zł). Obecnie (...)
str. 32
3.4.

Zakup paliwa z wykorzystywaniem karty paliwowej a odliczenie VAT

Jestem czynnym podatnikiem VAT. Prowadzę firmę budowlaną i posiadam firmowe samochody osobowe, z których korzystają niektórzy pracownicy (kierownik budowy, księgowa). Samochody te wykorzystywane są także (...)
str. 34
V.

PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH

1.

Kurs waluty obcej na potrzeby ustalania różnic kursowych od pożyczki konsolidacyjnej - interpretacja KIS

W przypadku pożyczki konsolidacyjnej zaciągniętej i spłacanej w walucie obcej, powstałe różnice kursowe należy ustalić biorąc pod uwagę kursy ogłoszone przez NBP z dnia poprzedzającego (...)
str. 35
2.

Odpowiedzi na pytania Czytelników

2.1.

Moment ujęcia w kosztach podatkowych cła z tytułu importu towaru handlowego

Spółka z o.o. (opodatkowana tzw. klasycznym CIT) nabywa na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej towary handlowe z Chin (w ramach importu towarów). W związku z tym (...)
str. 37
2.2.

Zgoda na indywidualne ubezpieczenie leasingowanego samochodu osobowego a koszty podatkowe

Spółka z o.o. (opodatkowana tzw. klasycznym CIT) wzięła w leasing operacyjny samochód osobowy o wartości przekraczającej 150.000 zł. Leasingodawca wystawił na spółkę fakturę na zgodę (...)
str. 39
2.3.

Zakup usługi szkoleniowej od kontrahenta zagranicznego a podatek u źródła

Spółka z o.o. kupiła usługę szkoleniową od kontrahenta zagranicznego (nie jest to usługa doradcza). Czy wypłacając kontrahentowi zagranicznemu wynagrodzenie za ww. usługę spółka powinna pobrać (...)
str. 41
VI.

PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH

1.

Opłata od opakowań jednorazowego użytku nie jest przychodem przedsiębiorcy - interpretacja KIS

Opłata od opakowań jednorazowego użytku pobierana od klientów nabywających posiłki/napoje na wynos nie stanowi przychodu podatkowego. (interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 31 marca (...)
str. 44
2.

Odpowiedzi na pytania Czytelników

2.1.

Zakup samochodu nie uprawnia do ulgi rehabilitacyjnej

Podatnik posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. W związku z pogłębiającym się schorzeniem mającym wpływ na utrudnione prowadzenie samochodu z manualną skrzynią biegów, którym dojeżdża (...)
str. 46
2.2.

Moment uwzględnienia wniosku pracownika o stosowanie 32% stawki podatku

Pracownik złożył pracodawcy w trakcie roku wniosek o obliczanie zaliczek na podatek według stawki 32% (zamiast 12%). Od kiedy należy stosować wyższą stawkę podatku (od (...)
str. 47
2.3.

Preferencyjne opodatkowanie dochodów małżonków, gdy wspólność majątkowa trwała tylko przez część roku

Małżeństwo kilka lat temu ustanowiło notarialnie między sobą rozdzielność majątkową. W maju 2024 r. powrócili do wspólności majątkowej (została rozwiązana umowa rozdzielności majątkowej). Małżonkowie przez (...)
str. 49
VII.

ŚRODKI TRWAŁE

1.

Korekty w zakresie amortyzacji związane z ugodą bankową dotyczącą kredytu frankowego - interpretacja KIS

Przychód z umorzenia kredytu uzyskanego na zakup nieruchomości (środka trwałego) stanowi przychód z tej działalności. Przychodem takim nie będą natomiast zwracane przez bank odsetki uwzględnione (...)
str. 50
2.

Przychody ze sprzedaży autorskich praw majątkowych stanowiących wartości niematerialne i prawne - CIT i VAT

Spółka nabyła od osoby fizycznej autorskie prawa majątkowe do produkcji filmu. Zakwalifikowała je do wartości niematerialnych i prawnych oraz amortyzuje. Teraz zamierza odsprzedać te prawa. (...)
str. 52
VIII.

UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE I ZDROWOTNE

1.

FP i FS od wynagrodzenia zleceniobiorcy ustalonego w stawce godzinowej

Z tytułu zawartej umowy zlecenia zgłosiliśmy 49-letniego zleceniobiorcę do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego (umowa ta jest jego jedyną pracą). W umowie ustaliliśmy wynagrodzenie w (...)
str. 54
2.

Zwolnienia od pracy z powodu pogrzebu członka rodziny pracownika nie wykazuje się w ZUS

Pod koniec kwietnia 2025 r. pracownica wystąpiła z wnioskiem o udzielenie jej dwóch dni wolnych na okoliczność zgonu i pogrzebu matki. Jaki w tym przypadku (...)
str. 56
3.

Przychód ze sprzedaży złomu odzyskanego po likwidacji środka trwałego a składka zdrowotna

Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą (wpis w CEIDG) opodatkowaną podatkiem liniowym, w 2025 r. zlikwidował środek trwały. W wyniku tej likwidacji uzyskał złom, który przyjął na (...)
str. 57
IX.

PRAWO PRACY

1.

Udzielanie dnia wolnego za święto przypadające w wolną sobotę

1) W firmie pracownicy świadczą pracę w podstawowej organizacji czasu pracy od poniedziałku do piątku, a soboty są dniami wolnymi od pracy z tytułu przeciętnie (...)
str. 58
2.

Warunki wypłaty świadczenia urlopowego

1) Jesteśmy firmą prywatną i zatrudniamy 85 pracowników. Zrezygnowaliśmy z tworzenia ZFŚS na mocy wpisu do regulaminu wynagradzania (od 1 stycznia 2025 r.). Czy możemy (...)
str. 60
X.

RACHUNKOWOŚĆ

1.

Ewidencja księgowa sprzedaży odpadów użytkowych powstałych w ramach prowadzonej działalności

Spółka sprzedaje zużyty (przepracowany) olej. Jak ewidencjonować takie zdarzenia w księgach rachunkowych oraz wykazywać w sprawozdaniu finansowym? Czy faktura sprzedaży powinna zawierać GTU? Koszty i (...)
str. 62
1.1.

Przyjęcie odpadu użytkowego do magazynu

Sposób ujęcia w ewidencji księgowej odpadów użytkowych zależy od okoliczności, w jakich dany odpad powstał oraz jego cech użytkowych. W praktyce takie odpady mogą powstawać (...)
str. 62
1.2.

Sprzedaż materiałów oraz prezentacja wyniku w rachunku zysków i strat

Niezależnie od sposobu powstania odpadów uznanych za materiał, w jednakowy sposób przebiega ewidencja księgowa ich rozchodu. W wyniku zmian wprowadzonych m.in. w art. 3 ust. (...)
str. 64
1.3.

Sprzedaż przepracowanego oleju a GTU

Podatnicy dokonujący sprzedaży niektórych towarów lub świadczenia niektórych usług mają obowiązek ich oznaczania w JPK_VAT właściwymi kodami GTU_01 - GTU_13. Kody te wskazano w rozporządzeniu (...)
str. 66
2.

Podatek od przychodów z budynków

W 2024 r. spółka z o.o. zobowiązana była do zapłaty za każdy miesiąc podatku od przychodów z budynków. Czy zapłacony podatek z tego tytułu pomniejsza (...)
str. 67
2.1.

Ewidencja księgowa podatku od przychodów z budynków w trakcie roku

Uwzględniając stanowisko MF, ujęcie podatku od przychodów z budynków, przy dodatkowym założeniu, że zaliczka na podatek dochodowy jest wyższa od kwoty podatku od przychodów z (...)
str. 68
2.2.

Ewidencja podatku od przychodów z budynków na koniec roku

Na koniec roku obrotowego saldo konta 87 odnosi się na wynik finansowy, co następuje poprzez przeksięgowanie na konto 86 "Wynik finansowy". W myśl art. 24b (...)
str. 68
2.3.

Przewidywana kwota zwrotu podatku podlegająca aktywowaniu

Jeżeli prawdopodobieństwo uzyskania zwrotu podatku od przychodów z budynków nieodliczonego w zeznaniu podatkowym jest w ocenie jednostki duże, to zasadnym jest aktywowanie jego kwoty na (...)
str. 69
2.4.

Uzyskanie zwrotu podatku z budynków w przypadku jego nieaktywowania

W sytuacji gdy jednostka nie aktywowała podatku od przychodów z budynków nieodliczonego w zeznaniu podatkowym i wystąpiła z wnioskiem o jego zwrot, to ewentualny wpływ (...)
str. 69
3.

Ewidencja przychodów w jednostce świadczącej usługi wyłącznie na rzecz osób fizycznych

Prowadzimy żłobek niepubliczny w formie spółki z o.o. Nie jesteśmy zobowiązani do posiadania kasy fiskalnej. W jakiej formie powinniśmy prowadzić ewidencję przychodów? Jakie dane powinna (...)
str. 70
4.

Rezerwa na sprawy sądowe

W 2023 r. została zakończona modernizacja oczyszczalni (środka trwałego). Wykonawca robót wystąpił w 2024 r. na drogę sądową z pozwem o wypłatę wynagrodzenia za roboty (...)
str. 72
5.

Zamiana własnej nieruchomości na udział w nieruchomości wcześniej dzierżawionej

Spółka z o.o. podpisała akt zamiany nieruchomości, w wyniku którego przekazała działki (wcześniej ujęte jako inwestycje w nieruchomości), nabywając w zamian 1/2 udziału w gruncie (...)
str. 74
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.